Zero Knowledge Proof Nedir?
Zero Knowledge Proof nedir, iki taraf arasında şifre veya işlemle ilgili herhangi bir bilgi kullanılmadan veri paylaşımına olanak sağlayan dijital bir protokoldür. Bu protokol, kanıtlayıcı ve doğrulayıcı olmak üzere iki taraf arasında gerçekleşen işlemlerle ilgili bir doğrulama yöntemini ifade eder. Sıfır bilgi ispatının mantığı, bilginin ifşa edilmeden ya da açıklanmadan kanıtlanmasına dayanmaktadır. Böylelikle güvenlik seviyesi en üst seviyeye çıkarılır.
Sıfır Bilgi Kanıtı, genellikle gizlilik ve güvenlik gerektiren uygulamalarda kullanılır. Örneğin, bir kişinin bir bilgisayar sistemine, şifresi olduğunu doğrulamak için şifrenin ne olduğunu açıklamadan sıfır bilgi kanıtları kullanılabilir. Benzer şekilde, hükümetler de ajanlık yapmalarına veya envanterlerini incelemelerine gerek kalmadan yabancı orduların nükleer yatırımlarını belirlemek için ZKP sistemini kullanabilir.
Sıfır Bilgi Kanıtı, blockchain sistemlerine ve bu teknolojiyi kullanan kurumlara çok fazla fayda sunuyor. Özellikle işlemlerin nereden geldiği, nereye gittiği ve ne kadar paranın transfer edildiği gibi ilgili hiçbir bilgiyi açıklamadan kripto para işlemlerini doğrulamak mümkün olabilir. Bu teknolojinin bir başka gerçek dünya kullanım senaryosu ise, yerel işlemlerin ağın konsensüs kuralları kapsamında doğrulanırken tamamen şifrelenmiş kalmasını sağlayan Zcash ağıdır.
Sıfır Bilgi Kanıtının avantajları arasında şunlar sayılabilir:
– İşlem gerçekleştirirken diğer hassas verilerin kullanım ve şifre gereksinimini tamamen ortadan kaldırır.
– İşlem sahibinin şifre kullanmasına veya karşı tarafa herhangi bir veri göstermesine gerek kalmadan iki taraf arasında bilgi transferinin gerçekleşmesine olanak sağlar.
– Üçüncü partiyle paylaşmadan veri iletişimini mümkün kılar.
– Yüksek seviye şifreleme sayesinde kripto para işlemlerinin son derece güvenli olmasına yardımcı olur.
Sıfır Bilgi Kanıtının dezavantajları arasında ise şunlar sayılabilir:
– Karmaşık ve zor anlaşılır bir algoritma olması.
– Yüksek hesaplama gücü ve zaman gerektirmesi.
– Standartlaştırma ve uyumluluk sorunları yaşaması.
Sıfır Bilgi Kanıtı, gizlilik ve güvenlik konusunda önemli bir çözüm sunan bir teknolojidir. Ancak henüz tam olarak geliştirilmiş ve yaygınlaştırılmış değildir. Gelecekte bu teknolojinin daha fazla kullanılacağı ve daha fazla fayda sağlayacağı öngörülmektedir.
Zero Knowledge Proof Coinleri
Zero Knowledge Proof (ZKP) veya Sıfır Bilgi İspatı, bilgisayar bilimlerinde veri güvenliği alanında kullanılan bir algoritmadır. Bu algoritma, bir bilginin doğruluğunu başka birine ispat etmek için, o bilgiyi açıklamadan veya başka bir sır vermeden yapılabilen bir yöntemdir. Örneğin, bir kimlik doğrulama sisteminde, kullanıcı şifresini göstermeden sisteme giriş yapabilir.
ZKP, kripto para dünyasında da gizlilik ve ölçeklenebilirlik sağlamak için kullanılan bir teknolojidir. ZKP ile işlemler şifrelenerek blok zincirine kaydedilir ve sadece ilgili taraflar tarafından görülebilir. Bu sayede hem işlem verileri korunur hem de blok zincirinin boyutu küçülür.
ZKP altyapısı sağlayan veya kullanan bazı kripto para birimleri şunlardır:
– Zcash (ZEC): Zcash, Zero Knowledge Proof protokolünü kullanarak kullanıcıların işlemlerini tamamen gizli tutan bir kripto para birimidir. Zcash, Bitcoin’in kod tabanını temel alır ve Bitcoin ile uyumludur. Zcash’in piyasa değeri 203 milyon dolar civarındadır.
– Monero (XMR): Monero, anonimlik konusunda oldukça önemli bir yere sahip olan bir Zero Knowledge Coin olarak öne çıkmaktadır. Monero, işlemleri gizlemek için ring signature, stealth address ve ring confidential transaction gibi teknikler kullanır. Monero’nun piyasa değeri 1,9 milyar dolar civarındadır.
– Beam (BEAM): Beam, özel ve güvenli işlemler gerçekleştirmeye odaklanan bir Zero Knowledge Coin olarak dikkat çekmektedir. Beam, Mimblewimble protokolünü temel alır ve işlemleri şifreleyerek saklar. Beam’in piyasa değeri 16 milyon dolar civarındadır.
– Mina (MINA): Mina, dünyanın en hafif blok zinciri olarak tanıtılan bir Zero Knowledge Coin’dir. Mina, blok zincirinin boyutunu sabit tutmak için ZKP kullanır ve böylece herkes tarafından kolayca doğrulanabilir. Mina’nın piyasa değeri 387 milyon dolar civarındadır.
– Azero (AZERO): Azero, ZKP ile desteklenen dağıtık bir hesap defteri platformudur. Azero, akıllı sözleşmeleri ve merkezi olmayan uygulamaları destekler ve yüksek performanslı işlemci gerektirmeyen hafif istemciler sunar. Azero’nun piyasa değeri 202 milyon dolar civarındadır.
Bu yazıda, Zero Knowledge Proof nedir ve hangi kripto para birimleri bu teknolojiyi kullanır veya sağlar sorularına cevap vermeye çalıştık. Umarız faydalı olmuştur.